Osmanlı Devleti Patates Yüzünden Mi Çöktü?

Yıllar boyu Osmanlı imparatorluğu'nun nasıl çöktüğü hakkında pek çok teori ortaya atılmıştır. Genel olarak çeşitli etkenlerin birleşimi nedeniyle olduğu düşünülmektedir. Yani Coğrafi keşifler, ekonomik bunalımlar, padişahların basiretsiz oluşu, Avrupa'daki gelişmeler, düşmanların birleşmesi, bilimin yeterince takip edilmemesi, doğal sınırlara ulaşılması gibi pekçok etken olmasına rağmen kesin bir çöküş nedenine ulaşamamıştır.

Geçtiğimiz günlerde ortaya çok ilginç bir görüş atıldı. İngiltere'nin Devonshire  Üniversitesi Osmanlı tarihi uzmanı Lord Herbert Smith,  Osmanlı devletinin çöküşüne bu yukarıdaki sayılan gerekçelerin haricinde çok basit bir etkenin yol açtığını ortaya sürdü. Osmanlı çökerten şey patatesti Smith'e göre.
Komik gelebilir Ancak Kendi ifadesine göre bir gün patates yerken hayranı olduğum Fatih Sultan Mehmed, Kanuni gibi padişahların bu müthiş lezzeti bir kez bile tadamamış olmalarına üzülürdüm demiş ve kendi ifadesine göre kafasında bir şimşek çakmış. Biraz araştırma yaptıktan sonra patatesin yeni keşfedilen Amerika kıtasından Avrupa kıtasına 1577 yılında getirildiğini ve bunun ardından Avrupa'ya yayıldığını tespit etmiş. Ne tesadüftür ki Osmanlı'nın duraklama dönemine girişi de patatesin Avrupa'ya getirilmesine yakın bir zaman dilimidir.
Daha sonra bu iddiasını güçlendirmek amacıyla botanik ve genetik biliminde araştırmalarına koyulmuştur. 
Kendisi de bir kızılderili yani Amerikan yerlisi olan Arizona Üniversitesi'nde genetikçi Atekha Grimclaw'in bir araştırmasına ulaşmış. Bu araştırmaya göre Atekha Grimclaw, Amerikan kızılderililerinde Patates üzerine araştırma yapmış ve ilginç bir sonuca ulaşmış. Kızılderililerde %80 oranında ortak bir genetik değişim saptamış ve  bu değişime göre patatesin içerisinde bulunan patenin maddesinin yerlilerde kas zayıflığına neden olduğunu bulmuş. Ardından yaptığı araştırmada patates tüketmeyen yerlilerin 1-2 ay içerisinde eski kas gücüne kavuştuğunu ortaya koymuş. Ancak yine iddiaya göre Amerika'da yaygın bulunan patates üretenlerin lobisi Atekha Grimclaw'ın bu araştırmalarının medya ve çeşitli yerlerde yayınlanmasını engellemiş.
Smith, bu araştırmaya dayanarak Amerikan yerlileri ve Türklerin aynı soydan geldikleri düşünülürse Orta Asya kökenli bu ırk üzerinde patatesin içerisinde bulunan patenin maddesinin Türk ve Türklerde  ve aynı soydan olanlarda kas zayıflığına neden olduğunu ve bu nedenle Osmanlı'da da patates tüketiminin artmasıyla askerlerde kas zayıflığı oluştuğunu ve savaşların giderek kaybedildiği iddiasını ortaya sürmektedir.
Hatta Lord Smith bu iddiasını Kurtuluş Savaşı ve Çanakkale Savaşı'nda askerlerin yokluk nedeniyle patates yerine mercimek ve buğday ile beslenmesi sebebiyle kaslarının güçlendiği, bu sebepten başarılı oldukları iddiasını savunmaktadır. Smith Ayrıca Türk Bilim adamlarına çağrı yapmış ve patenin maddesine karşı Türklerin hassasiyetinin araştırılması konusunda öneride bulunmuştur. 
"Patates tüketiminin önlenmesi Türklerin dünyada hak ettikleri yere almalarını sağlayacaktır" Lord Herbert Smith