Şahmeran Efsanesi

Şahmeran (Farsça: شاهماران), İran-Pers mitolojisinde rastlanan akıllı ve iyicil olarak tanımlanan bellerinden aşağısı yılan, üstü ise insan şeklindeki Maran adı verilen, doğaüstü yaratıkların başında bulunan ve hiç yaşlanmayan, ölünce ruhunun kızına geçtiğine inanılan efsanevi varlık. Adı, Farsça yılanların şahı anlamına gelen "şah-ı meran" dan gelir. Ancak, Şahmeran'a ilişkin tüm efsanevi kayıtlar ve Şahmeran efsanelerine özgü tüm betimlemelerde bu varlık dişidir. Şahmeran 'ın Akdeniz bölgesinin Mersin ilinin Tarsus ilçesinde yaşadığına inanılır. Şahmeran'ın Ceyhan ile Misis arasındaki yılan kale’de yaşadığı söyleniyorsa da, efseneye göre Şahmeran bir yeraltı ülkesinde yılanlarıyla birlikte yaşamaktadır. Aynı isimli bir efsane Mardin yöresinde de geçer. Bu yörede Şahmeran bir resimle tasvir edilir ve Şahmeran ustaları tarafından yapılan tablolar evlerin duvarlarını süsler Şahmeran'la tanışan ilk insanın ismi bazı kaynaklarda Belkıya olarak geçerken, bazı kaynaklarda bu isim Camşab olarak değişmektedir. Kimi kaynaklarda ise Şahmeran'la İlk buluşan kişinin Lokman olduğu anlatılmaktadır. Şahmeran Efsanesi'nin sonunda. Şahmeran'ın öldürülüş olayı, her değişik rivayette ortak sondur. Bu ortak sonun, yani Şahmeran'ın öldürülüşünün ana amacı insanın sağlık ve şifa bulmasıdır. Hatta bazı anlatımlarda Lokman Hekim'in Şahmeran ile karşılaşması uzun uzun anlatılmakta, şifa veren otların neler olduğu Lokman Hekim'e Şahmeran tarafından söylenmektedir. Çukurova ve çevre illerde çok yaygın olan Lokman Hekim ve Şahmeran söylencelerinin değişik bir biçimi de İçel de anlatılır. Hititler zamanında anlatılmakta olan İlluyanka Efsanesi'nde yılana benzeyen bir yaratık olan İlluyanka'nın Fırtına Tanrısı ile olan savaşı anlatılmaktadır. Şahmeran Efsanesi'ne kaynak olabilecek bir diğer mitolojik konu da "Medusa"dır. Yunan mitolojisinde Perseus tarafından başı kesilen Medusa fiziksel olarak aynı yılanlar kraliçesiı Şahmeran'a benzemektedir.

 Aynı tür yılan- kadın efsaneleri farklı mitolojilerinde de geçer.(Medusa) Özellikle yunan mitolojisinde buna benzer medusa vardır. Efsanenin kaynağı ise Mersin'in Tarsus ilçesidir.

Bu efsaneye göre Şahmaran adında vücudu insan vücudu, altı ise yılan vücudu olan bir canlı yaşarmış. Şahmeran, insan oğlundan uzakta yerin yüzlerce metre altında gizli bir bahçede yaşarmış. 
O devirde yaşayan Camsad (Camşab olarak da geçer)adında fakir bir köylü, bir gün ormanda bal dolu bir kuyu görmüş ve balı almak için kuyunun dibine iner. Ancak kuyudan çıkamaz ve hapsolur. Yardım almak için çığlıklar atar ancak sesini kimseye duyuramaz. Ardından kuyunun dibinde bir ışık görür ve ışığın geldiği yeri bulmak için kuyuyu kazar.Kendini bir anda Şahmaran'ın karşısında bulur. Şahmaran çeşitli güzellikler ve harika meyvelerin olduğu müthiş bir bahçede yaşamaktadir.
Camsad, böyle güzel bahçeyi hayatı boyunca görmemiştir. Bahçede bir havuz bulunmakta ve havuzun başında insan başlı süt beyaz  tenli yılan vücudunda Şahmaran bulunmaktaydı. Havuzun çevresi yılanlarda doluydu. Şahmaran Camsad'ı  kabul eder ve hoşgeldin insanoğlu der.
Ardından Camsad'a çeşitli ikramlarda bulunur ve Camsad'a nereden geldiğini ve hikayesinin sorar. Camsad uzun uzun anlatır. Camsad, şahmaran'ın güvenini kazanır. Ardından yıllarca o bahçede şahmaran ile yaşar.
Yıllar sonra Camsad, Şahmaran'a yalvararak "izin ver ne olur gideyim, ailemi çok özledim" der. Şahmaran bunun üzerine "insanoğlu küçük menfaatleri için büyük felaketlere razı olur, insanoğlu nankördür" der.
Şahmaran gitmesine razı olur ancak kesinlikle hamama gitmemesini, Şahmaran'ı gören insanların hamama gittiği takdirde vücudunun pullarla kaplanacağını ve kendisinin açığa çıkacağını söyler. Ayrıca kimseye gizli bahçenin ve kendi yerini söylememesini, bu konunun sır kalmasını istediğini söyler. Camsad, tabii ki der.
Camsad sonunda ailesine kavuşur ve sırrı saklar. Ayrıca hiçbir şekilde hamama gitmez. Ancak yıllar geçince bölgenin kralı hastalanır ve veziri ona" kralım sizin derdinizin devası Şahmaran'ın etini yemekten geçer" der. Buna inanan kral bütün halkın hamamda toplanmasını emreder. Ardından bütün ahali hamamda toplanır, ancak Camsad hamama gitmeyi reddeder. Zorla dövüle dövüle hamama götürülür ve hamama girdiğinde vücudu pullarda kaplanınca, Şahmaran'ın gördüğü anlaşılır. 
Ardından türde işkenceler yapılarak yerini söylemesine zorlanır. Camsad işkencelere dayanamayarak sonunda yerini söyler ve o kuyu tekrar kazılarak Şahmaran yakalanır.
Şahmaran tekrar karşılaştığı Camsad'a "Gördün mü insanoğlu nankördür" der ardından "benim etimden su yapılacak, ilk su sana verilecek, sakın o suyu içme! ikinci suyu iç etimi de krala yedir der.
Camsad Şahmaran'ın tavsiyesine uyar ve ilk suyu vezire içerir. Ardından ikinci suyu kendi içer ve eti krala yedirir. Vezir ölür, kral iyileşir ve kral, Camsad'ı veziri yapar.
Şahmaran efsanesi böyledir. Efsane devam eder ve denir ki Şahmaran'ın öldürüldüğü yılanlar tarafından öğrenildiğinde Tarsus'u yılanlar basacaktır.