Skåne ili, (İsveççe: Skåne län) İsveç'in en güneyinde yer alan Skåne ve Halland bölgeleri üzerinde yer alan bir ildir. İlin komşuları arasında Halland, Kronoberg ve Blekinge yer alır.
2 asırlık tarihe sahip ve uzun bir dönem bağımsız olan Skanya (Scania), nüfusunun % 30’unun katledildiği ve sürüldüğü İsveç işgalini takiben 1658 de Roskilde Anlaşmasıyla özerkliğe (otonom)sahip olarak İsveç’e bağlanmış ancak 1720 de İsveç otonomluğu tek taraflı kaldırmış ve yerel parlamentoyu kapatmıştır.Skanya bugün büyük bölümü İsveç bir bölümü de Danimarka sınırları içerisinde İsveç yarımadasının güneyinde bir etnik bölge, yaklaşık 21 km2 büyüklüğünde, nüfusu 1.5 milyon civarında, en önemli kenti Malmö, Skanlar denilen halkı yerli, kültür ve tarihi çevre bölgelerden farklı. İsveç işgalinden sonra yasaklanan Skan (Scan) dili bugün kaybolmaya yüz tutmuştur ve az kullanılmaktadır. Skanya İsveç’in ayrılmaz parçası olarak kabul edilmektedir. Skanların halk ve millet olarak İsveç Devleti içerisinde herhangi bir yasal statüleri bulunmuyor. Skan dili İsveç Devleti tarafından tanınmıyor ve yasal korunmaya tabi değil. Skan tarihi, dili ve kültürü resmen tanınmıyor, bunun sonucunda İsveç kendisini uluslararası insan hakları anlaşmaları uyarınca Skan kültürünü koruma zorunluluğunda olarak görmüyor. İsveç Hükümeti 1992 de Avrupa Konseyinin bölgesel ve azınlık dilleri imtiyaz bildirgesini imzalamış ancak bunu yaparken Skan dilini İsveççenin bir lehçesi olarak nitelendirmiştir.
Temsil Edilmeyen Halklar ve Milletler Örgütü 1995 de yayınladığı bir bildiriyle AB üyesi olan İsveç Hükümetinin Skanya bölgesini bölmeye ve ayırmaya teşebbüs ettiğini, bunun Skan halkı üzerinde ciddi kimlik sorunları yaratacağını, Skan halkının tanınma mücadelesini desteklemeye devam edeceğini duyurmuştur. İsveç’in tarihsel insan hakları ihlalleri, geçmiş ve halihazır ulusallaştırma politikaları, yüksek düzeyde sansür, baskılar Skanya’nın belli başlı sorunlarıdır. Skanya’ya bağlılık ifade etme özgürlügü vardır ama bunun kariyer, iş, ticari ve kişisel ilişkileri olumsuz etkileme sonucuna katlanmak şartıyla. Skanya taraftarlarının görüşlerine medyada hiçbir şekilde yer verilmesi mümkün değildir. Bu kişilere boykot uygulanmaktadır. Politik örgütlenmelere, kurumsallaşmalara izin
verilmez.Çoğu haktan mahrumdurlar. İsveç hükümetinin yasa, kuvvet ve ikna yoluyla kültürel hegemonya politikası bütün şiddetiyle sürdürülmektedir. İsveç hükümeti farklı bölgesel kimliğe dayalı bir politik gelişmeye karşı çıkmaktadır.
Halbuki Skanya 1658 yılına kadar Danimarka’nın en önemli bölgesi sayılıyordu. Kültürel açıdan İskandinavya’nın en gelişmiş yörelerinden biriydi. 1658 de İsveç’in Danimarka’yı işgali sonucu Danimarka Skanya’nın büyük bölümünü kaybetti. Bundan sonra Danimarka’nın Skanya’yı güç kullanarak geri alma girişimleri, en sonu 1720 de olmak üzere sonuçsuz kaldı. Skanya İsveç’in sınır boyu ili haline geldi. İsveç’in resmi dökümanlarında yurtiçi yabancı toprağı olarak nitelendiriliyordu. Skanya kültürel olarak karanlık çağlara geri döndürüldü. Malesef iki yüzyıl boyunca Skan dilinde bir tek kitap bile yazılmadı.
Yirminci yüzyılın ilk yarısında Skan dilini korumak, Skanya’daki okullarda Skan tarihinin okutulması gibi taleplerle bölgesel bir uyanış başladı. Bireylerin ve kuruluşların bu girişimleri sonuçta devlet milliyetçiliği dalgasıyla İkinci Dünya Savaşı öncesinde bastırıldı. 1950 lerde ve 60 ların başlarında Skan halkı içerisinde bölgesel otonomi fikri büyümeye başladı ancak bu da yine Devlet tarafından bastırıldı. Devletin silahları bu kez gülünçtü, Skanya ile ilgili ne varsa karalamaya yönelikti. Skan bayrağı da bu politikadan nasibini aldı, öyle ki daha önce bayrak direklerine Skan bayrağı çeken bir çok Skan artık bayraklarını sandıklara kaldırmak zorunda kaldılar ve bir daha gün yüzüne çıkarmaya korkar hale geldiler.
1989 yılında birkaç kişi Skanya sorununu tartışmak için bir araya geldiler. Bundan sonra yöresel Skan kültürel bilincinin yeniden oluşturulması için ciddi çabalar harcanması gerekliliğine karar verildi. Böylece modern Skan hareketi doğmuş oldu.
Bu Hareket daha önce Avrupa’da deneyimi yaşanan ve Skan Hareketinin yararlanabileceği iki bölgeyi araştırdı. Bunlar İngiltere’deki İskoçya ve Belçika’daki Flanders bölgeleriydi. Söz konusu bölge hareket temsilcileriyle görüşüldü. Buralarda otonom hedeflerine erişilmesinin 25 yıl sürdüğü göz önüne alınarak Skan hareketi de sabırlı olmaya karar verdi ve kendine 25 yıllık bir hedef seçti. Demokratik yollarla mücadelenin ve değişimler elde edilmesinin uzun sürmesinin doğal olduğu kabul edildi. Bu süreç zarfında bazı ilerlemeler kaydedildi. Örneğin Skanya Edebiyat Akademisi, Skanya Gastronomi Akademisi, Skanya Bayrağı Kurumu gibi kuruluşlar, Skan dilinde şarkılar söylenmesi gibi, ki bundan 10 yıl öncesine kadar böyle bir şey tasavvur dahi edilemezdi.
Skanya Bölgesel Hareketi diğer hareketlerin deneyimlerinden yararlanmak ve onlara destek sağlamak için uluslararası kuruluşlarla da birlikte hareket etmektedir. Temsil Edilmeyen Halklar ve Uluslar Örgütü bunlardan biridir.
—————————–
Bu yazı 1989 da kurulan SSF Stiftelsen Skånsk Framtid – The Foundation for the Future of Scania- Skanya’nın Geleceği Vakfı Başkanı ve UNPO The Unrepresented Nations and Peoples Organisation – Temsil Edilmeyen Halklar ve Uluslar Örgütü Başkan Yardımcısı Skanya’lı Denizci Baş Kaptan Göran Hansson’un 21-23 Ağustos’ta Kopenhag’da yapılan 18. Bölgeselcilik ve Kimlik Özgürlüğü Konferansına sunduğu “Tehdit Altındaki Kültürler” başlıklı bildiriden yararlanılarak derlenmiştir. http://www.scania.org/document/articles/docu/0105tale.htm
Farklı kimliklerin haklarını elde etmek için ille de silaha sarılıp, hainlik yapıp, terörle 40 binden fazla insanın ölümüne neden olmalarına gerek olmadığı açısından güzel bir örnek teşkil etmektedir.
Alıntıdır-https://bpakman.wordpress.com
2 asırlık tarihe sahip ve uzun bir dönem bağımsız olan Skanya (Scania), nüfusunun % 30’unun katledildiği ve sürüldüğü İsveç işgalini takiben 1658 de Roskilde Anlaşmasıyla özerkliğe (otonom)sahip olarak İsveç’e bağlanmış ancak 1720 de İsveç otonomluğu tek taraflı kaldırmış ve yerel parlamentoyu kapatmıştır.Skanya bugün büyük bölümü İsveç bir bölümü de Danimarka sınırları içerisinde İsveç yarımadasının güneyinde bir etnik bölge, yaklaşık 21 km2 büyüklüğünde, nüfusu 1.5 milyon civarında, en önemli kenti Malmö, Skanlar denilen halkı yerli, kültür ve tarihi çevre bölgelerden farklı. İsveç işgalinden sonra yasaklanan Skan (Scan) dili bugün kaybolmaya yüz tutmuştur ve az kullanılmaktadır. Skanya İsveç’in ayrılmaz parçası olarak kabul edilmektedir. Skanların halk ve millet olarak İsveç Devleti içerisinde herhangi bir yasal statüleri bulunmuyor. Skan dili İsveç Devleti tarafından tanınmıyor ve yasal korunmaya tabi değil. Skan tarihi, dili ve kültürü resmen tanınmıyor, bunun sonucunda İsveç kendisini uluslararası insan hakları anlaşmaları uyarınca Skan kültürünü koruma zorunluluğunda olarak görmüyor. İsveç Hükümeti 1992 de Avrupa Konseyinin bölgesel ve azınlık dilleri imtiyaz bildirgesini imzalamış ancak bunu yaparken Skan dilini İsveççenin bir lehçesi olarak nitelendirmiştir.
Temsil Edilmeyen Halklar ve Milletler Örgütü 1995 de yayınladığı bir bildiriyle AB üyesi olan İsveç Hükümetinin Skanya bölgesini bölmeye ve ayırmaya teşebbüs ettiğini, bunun Skan halkı üzerinde ciddi kimlik sorunları yaratacağını, Skan halkının tanınma mücadelesini desteklemeye devam edeceğini duyurmuştur. İsveç’in tarihsel insan hakları ihlalleri, geçmiş ve halihazır ulusallaştırma politikaları, yüksek düzeyde sansür, baskılar Skanya’nın belli başlı sorunlarıdır. Skanya’ya bağlılık ifade etme özgürlügü vardır ama bunun kariyer, iş, ticari ve kişisel ilişkileri olumsuz etkileme sonucuna katlanmak şartıyla. Skanya taraftarlarının görüşlerine medyada hiçbir şekilde yer verilmesi mümkün değildir. Bu kişilere boykot uygulanmaktadır. Politik örgütlenmelere, kurumsallaşmalara izin
verilmez.Çoğu haktan mahrumdurlar. İsveç hükümetinin yasa, kuvvet ve ikna yoluyla kültürel hegemonya politikası bütün şiddetiyle sürdürülmektedir. İsveç hükümeti farklı bölgesel kimliğe dayalı bir politik gelişmeye karşı çıkmaktadır.
Yirminci yüzyılın ilk yarısında Skan dilini korumak, Skanya’daki okullarda Skan tarihinin okutulması gibi taleplerle bölgesel bir uyanış başladı. Bireylerin ve kuruluşların bu girişimleri sonuçta devlet milliyetçiliği dalgasıyla İkinci Dünya Savaşı öncesinde bastırıldı. 1950 lerde ve 60 ların başlarında Skan halkı içerisinde bölgesel otonomi fikri büyümeye başladı ancak bu da yine Devlet tarafından bastırıldı. Devletin silahları bu kez gülünçtü, Skanya ile ilgili ne varsa karalamaya yönelikti. Skan bayrağı da bu politikadan nasibini aldı, öyle ki daha önce bayrak direklerine Skan bayrağı çeken bir çok Skan artık bayraklarını sandıklara kaldırmak zorunda kaldılar ve bir daha gün yüzüne çıkarmaya korkar hale geldiler.
1989 yılında birkaç kişi Skanya sorununu tartışmak için bir araya geldiler. Bundan sonra yöresel Skan kültürel bilincinin yeniden oluşturulması için ciddi çabalar harcanması gerekliliğine karar verildi. Böylece modern Skan hareketi doğmuş oldu.
Bu Hareket daha önce Avrupa’da deneyimi yaşanan ve Skan Hareketinin yararlanabileceği iki bölgeyi araştırdı. Bunlar İngiltere’deki İskoçya ve Belçika’daki Flanders bölgeleriydi. Söz konusu bölge hareket temsilcileriyle görüşüldü. Buralarda otonom hedeflerine erişilmesinin 25 yıl sürdüğü göz önüne alınarak Skan hareketi de sabırlı olmaya karar verdi ve kendine 25 yıllık bir hedef seçti. Demokratik yollarla mücadelenin ve değişimler elde edilmesinin uzun sürmesinin doğal olduğu kabul edildi. Bu süreç zarfında bazı ilerlemeler kaydedildi. Örneğin Skanya Edebiyat Akademisi, Skanya Gastronomi Akademisi, Skanya Bayrağı Kurumu gibi kuruluşlar, Skan dilinde şarkılar söylenmesi gibi, ki bundan 10 yıl öncesine kadar böyle bir şey tasavvur dahi edilemezdi.
Skanya Bölgesel Hareketi diğer hareketlerin deneyimlerinden yararlanmak ve onlara destek sağlamak için uluslararası kuruluşlarla da birlikte hareket etmektedir. Temsil Edilmeyen Halklar ve Uluslar Örgütü bunlardan biridir.
—————————–
Bu yazı 1989 da kurulan SSF Stiftelsen Skånsk Framtid – The Foundation for the Future of Scania- Skanya’nın Geleceği Vakfı Başkanı ve UNPO The Unrepresented Nations and Peoples Organisation – Temsil Edilmeyen Halklar ve Uluslar Örgütü Başkan Yardımcısı Skanya’lı Denizci Baş Kaptan Göran Hansson’un 21-23 Ağustos’ta Kopenhag’da yapılan 18. Bölgeselcilik ve Kimlik Özgürlüğü Konferansına sunduğu “Tehdit Altındaki Kültürler” başlıklı bildiriden yararlanılarak derlenmiştir. http://www.scania.org/document/articles/docu/0105tale.htm
Farklı kimliklerin haklarını elde etmek için ille de silaha sarılıp, hainlik yapıp, terörle 40 binden fazla insanın ölümüne neden olmalarına gerek olmadığı açısından güzel bir örnek teşkil etmektedir.
Alıntıdır-https://bpakman.wordpress.com
Comments
Post a Comment