(Dioscoreaceae-fam.)
Bulunduğu Yerler: Çalılıklar ve körpe fidanlar arasında, deniz seviyesine 1300 m. kadar yüksekliğe sahip yerlerde yetişir.
Yapısı: Çok yıllık tırmanıcı bir otsu bitkidir. Gövdesi ince, 3 m. kadar yükseklikte, yeraltı kısmı yumru şeklinde kalınca köklüdür. Yapraklar iri, kalp şeklinde, sivrice ve uzun damarlı, üst yüzü koyu, alt yüzü açık yeşil renktedir. Salkım şeklindeki çiçek demetinde toplu olan çiçekler bir cinsiyetli, iki evlidir. Erkek çiçekler basit, kenar çiçekler; 6 sarımtırak yapraktan ibaret olup çan biçimindeki alt yarıda kaynaşmış, üst yarısındaki açılmış durumdadır. Erkek organlar 5 adettir. Etraf çiçeklerin dişisi de erkek çiçeklere benzer. Yalnız kenar çiçek yaprakları kaideye kaynaşmış durumdadır. Meyveleri sulu, açık kırmızı, çok zehirli, 3-6 demet halinde olup tohumlar kırmızımsı kahverengi renktedirler.
Kullanılan Kısımlar: Toprak altı kısımları kullanılır. Kökler Nisan veya Eylül- Ekim aylarında çıkarılır. Gölgede veya 60°’ye kadar sıcaklıktaki fırınlarda kurutulur. Kuru bitkinin dış kısmı açık veya koyu kahverenginde, iç tarafı ise sarımtıraktır. Kokusuz ve acı bir lezzettedir. Kâğıt veya kenevir torbalarda paketlenmektedir. Kuru ve hava alan binalarda muhafaza edilir.
Kimyevi İçeriği: İncelenmeyen maddeler, kalsiyum oksalat, glikozidler, saponinler, nişasta vs.
Hangi Hastalıklarda Kullanılır: Haricen cildi tahriş edici bir etkiye sahiptir. Konulduğu yerde kanın toplanmasını sağlar. Bu özelliğinden dolayı genellikle eklemde oluşan ağrılara (romatizma, siyatik, zatülcenp, plevrit, soğuk algınlığı vs.) lapa halinde uygulanır.
Halk hekimliğinde, dövülmüş avratotunun toprak altı kısımları basurlar, tüberküloz, zayıflama, gevşeme, sancılar vs. yerlerde de kullanılır. Önceleri dulavratotu; yünlü kumaş ve ipliklerin kırmızıya boyanmasında kullanılmaktaydı.
Kullanılışı: Kıyılmış köklerden 1 çorba kaşığı 0,5 lt. suda 10 dakika kaynatılır. Süzülen sıvıdan günde 3 defa yemeklerden önce birer bardak alınır. Haricen: Yontulmuş kökten 200 gr. 1 litre zeytinyağı (yağlamak için) içinde 20 gün bekletilir. Dövülmüş avratotunun yaprak ve meyveleri de aynı amaçla kullanılır.
Kaynak:Hekimzade.com
Comments
Post a Comment