(Compositae-fam.)
Bulunduğu Yerler: Memleketin her tarafında, gürlüklü yerlerde yetişir.Deve dikeni adıyla da bilinir.
Yapısı: 60-100 cm. kadar yükseklikte, örümcek ağsı beyaz kıllı, yalnız yukarı kısmında dallanır. Çok dikenli iki yıllık otsu bir bitkidir. Yapraklar iri, alt yapraklar tüysü kesik, kısa saplı, üsttekiler gövdeye bitişik, iri dikenli ve dişlidir. Çiçek tablaları iri, kırmızı menekşe renginde, sargı yaprakları sarımtırak, uzun dikenlidir. Meyveler kanatlı ve bal vericidir.
Kullanılan Kısımlar: Çiçek tablaları kullanılmaktadır. Çiçek açma zamanında (Haziran, Ağustos aylarında) toplanır. Gölgede veya 40°’ye kadar ısılı fırınlarda kurutulur. Balya halinde paketlenir. Kuru, gölge ve hava alan binalarda muhafaza edilir.
Kimyevi İçeriği: Tohumlar, katı yağ ve alkaloidler içerir. Yapraklarda önemsiz miktarda alkaloidler ve seskviterpen laktonu arksiopikrin vs. bulunmuştur. Çiçek ve yapraklarda inulin, saponinler, boyama maddeleri, vitamin C vs.
Hangi Hastalıklarda Kullanılır: Bitki idrar söktürücü ve ayırıcı olan bütün salgı bezlerini kuvvetlendirici etkiye sahiptir. Küçük dozlar halinde uyarıcı etki yapar, büyük dozlar halinde olursa sinirleri arttırır. Bunlar kalp hareketlerini kuvvetlendirir ve tansiyonu yükseltir.
Eşek dikeni Halk hekimliğince, öksürük, nefes darlığı, basurlar, deri sivilceleri, liken, çıban, sıraca, kalp zayıflığı kötü huylu yaralar, kanser (kökleriyle birlikte) vesaireye kullanılması tavsiye edilir. Özellikle tohum ve yapraklar böbrek ağrılarını iyileştiricidir. Taze yaprak usareleri haricen yaralara, deri kanseri, çıban, siracelere kompres şeklinde, çiçek tablaları ile yapraklar deri sivilcelerine karşı banyo halinde kullanılır.
Kullanılışı: 3 adet çiçek tablası 400 gr. kaynar su ile haşlanarak 1 saat bekletilir. Günde 4 defa yemeklerden önce birer kahve fincanı alınır.
Halk hekimliğince daha küçük olan eşek dikeni (Carduus acanthoides L.) de kullanılır. Bunun çiçek tablaları kan tükürme, akciğer veremi, sinir, kalp hassasiyeti vs.’de kullanılır. Köklerin haşlanmasından elde edilen sıvı böbrek ve mesanede kum ve taşlara karşı kullanılır. Kavrulmuş meyveler de basurlara karşı kahve şeklinde alınır.
Kaynak:Hekimzade.com
Comments
Post a Comment