Padişah I. İbrahim(1615-1648) padişah I. Ahmet'in oğludur. Annesi Kösem sultan'dır. Padişah İbrahim, Osmanlı tarihinde Deli İbrahim olarak geçer. Bunun son derece yanlış olduğu çeşitli tarihçiler tarafından söylenmektedir.
Padişah İbrahim hakkında iki zıt görüş bulunmaktadır. Bir kısım onun dinine çok düşkün ve imanlı bir olduğunu söyler, diğer kısmı ise zevk ve sefa içinde kadın düşkünü bir padişah olduğunu iddia eder.
Ama gerçek şudur ki padişah İbrahim küçük yaştan itibaren saray ortamında çeşitli entrikalar içinde büyümüştür. Abisi IV. Murat tahta geçtikten sonra diğer iki kardeşini öldürmüş, şehzade İbrahim'i annesi Kösem Sultan akli melekeleri yerinde yok diyerek IV. Murad'ı ikna ederek onu kurtarmıştır. Bu süreçten sonra şehzade İbrahim sürekli öldürülme korkusu yaşayarak sarayda kapalı tutulmuş, bundan dolayı sinirleri fazlasıyla bozulmuş bir kişilik olmuştur. Hatta 1640 da Murat öldükten sonra ona padişahın öldüğünü söylediklerinde, bunun bir oyun olduğunu ve düzmece olduğunu sanmış, bu sebepten ben padişahlık istemiyorum sultan Murat'tan razıyım diyerek sarayda bağırmıştır. Onu ancak annesi Kösem sultan Murad'ın cenazesini göstererek ikna etmiştir.
Tahta geçen padişah 1. İbrahim annesi tarafından yönetim ve arzusuyla Kösem Sultan tarafından sürekli telkin edilmiş, ancak kendisinde olan rahatsızlıkları düzeltmek için Kösem sultan ona yeni câriyeler getirmiş ve cinci hocalar tutmuştur.
IV. Murat'ın katı disipliniyle ülke tamamen da olmasa kısmen düzelmiş ancak ardından 1 İbrahim'in biraz silik tutumu ve aldığı doğru olmayan kararlar ülkede yönetim boşluğuna ve yeniçeri zorbalığını tekrar arttırmıştır.
Padişah I. İbrahim, yönetimi esnasında Almanya üzerine seferler düzenlemiş, Avusturya'nın Zitvatorok antlaşması'nı yenilemesine zorlamıştır. Ardından St jean şövalyeleri'nin Ege ve Akdeniz'deki saldırgan tutumları nedeniyle Girit seferine orduyu yollamış ve Girit'in fethedilmesi, Avrupa'da geniş yer bularak padişaha karşı düşmanlığın artmasına neden olmuştur.
Ayrıca hükümdarlığının ilk yılında Emir Mirgünoğlu olayı meşhurdur. Abisi 4. Murat'ın Iran seferinde Revan kalesi'nin alınması üzerine kale kumandanı Emir Mirgünoğlu'nun İstanbul'da kalmasına müsaade etmiştir. Emirgan'a yerleşen Mirgünoğlu (Emirgan ismi buradan gelmektedir) 4. Murat vefatından sonra Osmanlı'da müslümanlar arasında yıkıcı bölücü faaliyetlerde bulunmuştur . Ardından padişah İbrahim'in Mirgünoğlu'nu yakalayıp idam ettirmesi üzerine hakkında başsız evliya şeklinde söylentiler ve propagandalar çıkarılmış ve padişah alehyinde düşmanlıklar yapılmıştır.
Padişah İbrahim, sıkça, ani şiddetli kararlar alarak kendi veziriazamını idam ettirmiş, ardından annesini sürgüne yollamış, bu sürgüne yollama olayına oldukça içeren Kösem Sultan sürgündeyken, oğlunun öldürülmesine yardım etmiştir.
Padişah İbrahim, çıkarılan bir isyan sonucu Sofu Mehmet paşa liderliğindeki isyanın neticesinde sarayda yakalanarak önce hapse atılmış, ardından cellat Kara Ali tarafından boğdurulmuştur. Cenazesi amcası I. Mustafa'nın mezarına nakledilmiş. yerine oğlu 7 yaşında 4. Mehmet tahta çıkarılmıştır.
Padişah İbrahim'in hiçbir Osmanlı kaynağında akli dengesinin bozuk olarak geçmediği, kesinlikle kadın ve şehvet düşkünü olmadığı, ayrıca fakirlere çok yardım ettiği,hayırsever biri olduğu söylenmektedir. Avrupa seferleri yüzünden Avrupalıların onun hakkında sürekli iftira haberleri uydurduğu iddia edilmekte ve tartışmaları hala sürmektedir.
Padişah İbrahim'in boğdurulmasının ardından halk içinde ayaklanmalar çıkmış ve bu zorbaca bastırmıştır. Sevdikleri padişahın ölümünün üzerinden onu öldürenlere isyan etmiştir.
Padişah İbrahim hakkında iki zıt görüş bulunmaktadır. Bir kısım onun dinine çok düşkün ve imanlı bir olduğunu söyler, diğer kısmı ise zevk ve sefa içinde kadın düşkünü bir padişah olduğunu iddia eder.
Ama gerçek şudur ki padişah İbrahim küçük yaştan itibaren saray ortamında çeşitli entrikalar içinde büyümüştür. Abisi IV. Murat tahta geçtikten sonra diğer iki kardeşini öldürmüş, şehzade İbrahim'i annesi Kösem Sultan akli melekeleri yerinde yok diyerek IV. Murad'ı ikna ederek onu kurtarmıştır. Bu süreçten sonra şehzade İbrahim sürekli öldürülme korkusu yaşayarak sarayda kapalı tutulmuş, bundan dolayı sinirleri fazlasıyla bozulmuş bir kişilik olmuştur. Hatta 1640 da Murat öldükten sonra ona padişahın öldüğünü söylediklerinde, bunun bir oyun olduğunu ve düzmece olduğunu sanmış, bu sebepten ben padişahlık istemiyorum sultan Murat'tan razıyım diyerek sarayda bağırmıştır. Onu ancak annesi Kösem sultan Murad'ın cenazesini göstererek ikna etmiştir.
Tahta geçen padişah 1. İbrahim annesi tarafından yönetim ve arzusuyla Kösem Sultan tarafından sürekli telkin edilmiş, ancak kendisinde olan rahatsızlıkları düzeltmek için Kösem sultan ona yeni câriyeler getirmiş ve cinci hocalar tutmuştur.
IV. Murat'ın katı disipliniyle ülke tamamen da olmasa kısmen düzelmiş ancak ardından 1 İbrahim'in biraz silik tutumu ve aldığı doğru olmayan kararlar ülkede yönetim boşluğuna ve yeniçeri zorbalığını tekrar arttırmıştır.
Padişah I. İbrahim, yönetimi esnasında Almanya üzerine seferler düzenlemiş, Avusturya'nın Zitvatorok antlaşması'nı yenilemesine zorlamıştır. Ardından St jean şövalyeleri'nin Ege ve Akdeniz'deki saldırgan tutumları nedeniyle Girit seferine orduyu yollamış ve Girit'in fethedilmesi, Avrupa'da geniş yer bularak padişaha karşı düşmanlığın artmasına neden olmuştur.
Ayrıca hükümdarlığının ilk yılında Emir Mirgünoğlu olayı meşhurdur. Abisi 4. Murat'ın Iran seferinde Revan kalesi'nin alınması üzerine kale kumandanı Emir Mirgünoğlu'nun İstanbul'da kalmasına müsaade etmiştir. Emirgan'a yerleşen Mirgünoğlu (Emirgan ismi buradan gelmektedir) 4. Murat vefatından sonra Osmanlı'da müslümanlar arasında yıkıcı bölücü faaliyetlerde bulunmuştur . Ardından padişah İbrahim'in Mirgünoğlu'nu yakalayıp idam ettirmesi üzerine hakkında başsız evliya şeklinde söylentiler ve propagandalar çıkarılmış ve padişah alehyinde düşmanlıklar yapılmıştır.
Padişah İbrahim, sıkça, ani şiddetli kararlar alarak kendi veziriazamını idam ettirmiş, ardından annesini sürgüne yollamış, bu sürgüne yollama olayına oldukça içeren Kösem Sultan sürgündeyken, oğlunun öldürülmesine yardım etmiştir.
Padişah İbrahim, çıkarılan bir isyan sonucu Sofu Mehmet paşa liderliğindeki isyanın neticesinde sarayda yakalanarak önce hapse atılmış, ardından cellat Kara Ali tarafından boğdurulmuştur. Cenazesi amcası I. Mustafa'nın mezarına nakledilmiş. yerine oğlu 7 yaşında 4. Mehmet tahta çıkarılmıştır.
Padişah İbrahim'in hiçbir Osmanlı kaynağında akli dengesinin bozuk olarak geçmediği, kesinlikle kadın ve şehvet düşkünü olmadığı, ayrıca fakirlere çok yardım ettiği,hayırsever biri olduğu söylenmektedir. Avrupa seferleri yüzünden Avrupalıların onun hakkında sürekli iftira haberleri uydurduğu iddia edilmekte ve tartışmaları hala sürmektedir.
Padişah İbrahim'in boğdurulmasının ardından halk içinde ayaklanmalar çıkmış ve bu zorbaca bastırmıştır. Sevdikleri padişahın ölümünün üzerinden onu öldürenlere isyan etmiştir.
Comments
Post a Comment