İskoçya’da 4.100 yıl önce yaşamış genç bir kadınla birlikte gömülençömlekte bulunan polenlerin analizi, bitkilerin tıbbi tedavi amaçlı kullanıldığını gösterdi.
Ava’nın canlandırılması yapılmış yüzü. F: Hew Morrison
Kadının kemikleri, bir kafatası ve dişi de dahil olmak üzere, 30 yıl önce Caithness’de Achavanich’te keşfedildi. 1987 yılında Achavanich’te keşfedilen kadın, Achavanich’in kısaltması olan “Ava” olarak anılıyor.
Bronz çağda yaşamış kadın, sert bir kayanın içine kazılmış bir çukurda bulunmuştu ve kadının kafatası anormal bir biçimdeydi. Araştırmacılar, kadının ilginç kafatası şeklinin kasıtlı olarak yapıldığını öne sürüyor. Araştırmacılar Bronz Çağ kadını Ava’nın, o dönemde Avrupa’da daha geniş bir alanda yaşamış olan Beaker insanlarından biri olduğunu düşünüyor.Kısa ve yuvarlağımsı kafatası şekli, bu insanlar arasında yaygın olarak görülmekteydi.
Arkeolog Maya Hoole’un yaptığı mezar illustrasyonu. F: Maya Hoole
Geçtiğimiz yıl adli sanatçı Hew Morrison’ın yüzünü tekrar canlandırdığı Ava’nın mezarındaki çömlek içinde polen bulunması ortaya değişik sorular çıkardı
Geçtiğimiz haftalarda yapılan araştırmalarda Ava ile birlikte gömülen dekore edilmiş çanağın içindeki polenlere yapılan analizlerde, çok çeşitli bitki ve ağaç kalıntıları bulundu.
Arkeolog Hoole, “Çömlekten elde edilen polenlerin çoğu, huş ağacı, çam fıstığı – büyük olasılıkla İskoç çamı – ela ve kızılağaç dahil olmak üzere ağaçlardan ve çalılardan oluşuyor. Süpürge çalısı, çimen, çayır yumağı ve binbirdelik otu da bulunan bitkiler arasında. Bu çömlekte çayır yumağının bulunması oldukça ilginç, çünkü İskoçya’daki bir başka Bronz çağ mezarlarında da bu bitkiyi tespit etmiştik. Hem çayır yumağı, hem de binbirdelik otunun varlığı, bunların bir kasıt üzerine biraraya getirildiğini gösteriyor olabilir. İlginçtir ki, bu bitkilerin her ikisinin de tıbbi özellikleri olduğu düşünülmekte.” diyor.
Ava’nın kafatası. F: Maya Hoole
Hoole ayrıca, tıbbi özellikler taşıdığı düşünülen çeşitli bitki türlerinin varlığının ilginç sorular oluşturduğunu da belirtiyor: Bu kasıtlı olarak mı yapıldı? Bu bitkilerin Ava’nın ölümüyle herhangi bir ilişkisi var mıydı?
Yeni araştırmanın diğer sonuçları şöyle:
-İzotop analizleri, denizden iki ila üç saatlik mesafede gömülmüş olsa dahi, Ava’nın herhangi bir deniz ürünü tüketmediğini ve muhtemelen sığır ve tatlısu balıkları gibi karasal temelli besinler yediğini gösteriyor
-Yapılan izotop analizleri ayrıca Ava’nın yakın çevreden değil, muhtemelen mezar yerinin batı ya da güneyindeki Caithness bölgesinden olduğunu düşündürüyor
-Radyokarbon tarihleri, Ava’nın ilk düşündüğünden yaklaşık 200 yıl önce yaşamış olduğunu öne sürüyor. Artık Ava’nın 4100 yıllık olduğu düşünülüyor. Yani Ava’nın mezarı, İskoçya’da bilinen en eski Bronz Çağı mezarları arasında.
-Polen analizlerine göre, günümüzün aksine o dönemde İskoçya’nın bu kısmı ormanlıktı. Ava, bu bölgedeki ormanlar yok olmadan önce burada yaşıyordu.
Ava’nın canlandırılması yapılmış yüzü. F: Hew Morrison
Ava’nın kalıntıları ve onunla birlikte bulunan diğer eserler, Thurso’daki Caithness Horizons Müzesi’nde sergileniyor.
Araştırmacılar ilerleyen zamanlarda Ava’nın tüm hayatı hakkında daha fazla bilgi ve detay edinmeyi hedefliyor.
Kadının kemikleri, bir kafatası ve dişi de dahil olmak üzere, 30 yıl önce Caithness’de Achavanich’te keşfedildi. 1987 yılında Achavanich’te keşfedilen kadın, Achavanich’in kısaltması olan “Ava” olarak anılıyor.
Bronz çağda yaşamış kadın, sert bir kayanın içine kazılmış bir çukurda bulunmuştu ve kadının kafatası anormal bir biçimdeydi. Araştırmacılar, kadının ilginç kafatası şeklinin kasıtlı olarak yapıldığını öne sürüyor. Araştırmacılar Bronz Çağ kadını Ava’nın, o dönemde Avrupa’da daha geniş bir alanda yaşamış olan Beaker insanlarından biri olduğunu düşünüyor.Kısa ve yuvarlağımsı kafatası şekli, bu insanlar arasında yaygın olarak görülmekteydi.
Geçtiğimiz yıl adli sanatçı Hew Morrison’ın yüzünü tekrar canlandırdığı Ava’nın mezarındaki çömlek içinde polen bulunması ortaya değişik sorular çıkardı
Geçtiğimiz haftalarda yapılan araştırmalarda Ava ile birlikte gömülen dekore edilmiş çanağın içindeki polenlere yapılan analizlerde, çok çeşitli bitki ve ağaç kalıntıları bulundu.
Arkeolog Hoole, “Çömlekten elde edilen polenlerin çoğu, huş ağacı, çam fıstığı – büyük olasılıkla İskoç çamı – ela ve kızılağaç dahil olmak üzere ağaçlardan ve çalılardan oluşuyor. Süpürge çalısı, çimen, çayır yumağı ve binbirdelik otu da bulunan bitkiler arasında. Bu çömlekte çayır yumağının bulunması oldukça ilginç, çünkü İskoçya’daki bir başka Bronz çağ mezarlarında da bu bitkiyi tespit etmiştik. Hem çayır yumağı, hem de binbirdelik otunun varlığı, bunların bir kasıt üzerine biraraya getirildiğini gösteriyor olabilir. İlginçtir ki, bu bitkilerin her ikisinin de tıbbi özellikleri olduğu düşünülmekte.” diyor.
Hoole ayrıca, tıbbi özellikler taşıdığı düşünülen çeşitli bitki türlerinin varlığının ilginç sorular oluşturduğunu da belirtiyor: Bu kasıtlı olarak mı yapıldı? Bu bitkilerin Ava’nın ölümüyle herhangi bir ilişkisi var mıydı?
Yeni araştırmanın diğer sonuçları şöyle:
-İzotop analizleri, denizden iki ila üç saatlik mesafede gömülmüş olsa dahi, Ava’nın herhangi bir deniz ürünü tüketmediğini ve muhtemelen sığır ve tatlısu balıkları gibi karasal temelli besinler yediğini gösteriyor
-Yapılan izotop analizleri ayrıca Ava’nın yakın çevreden değil, muhtemelen mezar yerinin batı ya da güneyindeki Caithness bölgesinden olduğunu düşündürüyor
-Radyokarbon tarihleri, Ava’nın ilk düşündüğünden yaklaşık 200 yıl önce yaşamış olduğunu öne sürüyor. Artık Ava’nın 4100 yıllık olduğu düşünülüyor. Yani Ava’nın mezarı, İskoçya’da bilinen en eski Bronz Çağı mezarları arasında.
-Polen analizlerine göre, günümüzün aksine o dönemde İskoçya’nın bu kısmı ormanlıktı. Ava, bu bölgedeki ormanlar yok olmadan önce burada yaşıyordu.
Ava’nın kalıntıları ve onunla birlikte bulunan diğer eserler, Thurso’daki Caithness Horizons Müzesi’nde sergileniyor.
Araştırmacılar ilerleyen zamanlarda Ava’nın tüm hayatı hakkında daha fazla bilgi ve detay edinmeyi hedefliyor.
Comments
Post a Comment