Antik Roma Kadınları Tahmin Edildiğinden Daha Özgürdü
Antik Roma toplumu, oldukça maço ve genel olarak kadın düşmanı olmasına rağmen, Roma imparatorluğunda yaşayan birçok kadın, 20. yüzyılda batı toplumundaki kadınlardan daha fazla kişisel özgürlüğe sahipti. Tarihçi Coen van Galen da bu tezinde, Roma kadının toplumdaki sosyal rolü hakkında araltırma yaptı ve kadınları ailenin reisi konumuna bile gelebileceğini gösterdi.
Roma Aile Yapısı “Familia”
Kadın özgürlüğünün temelinde, Roma’ya özgü olan aile yapısı, yani “familia” yatmaktaydı. Bu yapıda bireyler için yasal reşitlik durumu yoktu ve çoğunlukla bireylere geleneksel cinsiyet rolleri verilmemişti.
Coen van Galen “Aile reisleri, tüm mülkün sahibiydi ve karar verme yetkisine sahipti. Tüm aile adına kararları verecek olan bu reis, erkek tarafındaki en yaşlı kişi olurdu” diyor.
Eğer en büyük çocuk bir kadın ise, aile reisi bir kadın da olabilirdi. Bu, uzun bir süre boyunca kadınlar için yasal anlamda hiçbir şeyi değiştirmedi. Ayrıca Van Galen’ın söylediğine göre “Evlendiklerinde kadınlar kocasının ailesinden oluyordu, ve yasal anlamda bu onları kocalarının kızı konumuna koyuyordu. Böylece eşi yaşadıkça kadın ona tabi kalıyordu” diyor.
Evlilik Öncesi Antlaşmaları
Ancak 1. yüzyılda dikkat çekici bir şey yaşandı ve gittikçe daha fazla çift, artık evlenmeden önce anlaşma yapmaya başladı. Bu yeni evlilik öncesi anlaşma kadını, evlendikten sonra dahi kendi ailesinin bir parçası olarak kalmasını sağladı.
Eğer babası ölürse kadın, eşinden ayrı olarak kendi başına ailesinin reisi oluyordu. Bu durumda kocasının babası ölmediği için kocasının karar verme yetkisi ve mülkiyet sahipliği olmadığında dahi, kadın kendi ailesinde böyle bir görevde olabiliyordu. Bu da, cinsiyet rollerinin terse döndüğünü bize gösteriyor.
Van Galen’e göre, bu durum Roma toplumunda büyük gerilimlere yol açtı. Öyle ki kadının kariyer yapması ve kendi malını yönetebilmesi konusunda birçok hikayeler de bulunmaktadır.Bu durum Roma’daki geleneksel kadın-erkek rollerine uyuşmuyordu. Bazı Romalı erkekler böyle özgür kadınları kabul edilemez olarak nitelendiriyordu: bunun yerine evlenmiyorlar ve eş olarak kendilerine kadın köle satın alıyordu, böylece güçlerini kadınlarla paylaşmak zorunda da kalmıyorlardı.
Zorunlu Evlilikler
Azalan evlilik sayılarıyla mücadele etmek ve en önemlisi kadınların Roma kurumlarına olan çocuk doğurma görevini devam ettirmesini sağlamak amacıyla, İmparator Augustus yeni kanunlar çıkardı. Herkes yasal olarak evlenmeye zorunlu kılınmıştı ve imparator yasal evlilik içinde en az 3 çocuk yapan kadınları daha fazla özgürlük hakkı ile ödüllendiriyordu. Van Galen’e göre bu önlem, toplumdaki değişimi durdurmaya çok da fazla katkı sağlamadı, sadece Roma toplumunun Roma kadınlarının bağımsızlığına karşı nasıl mücadele etmeye çalıştığını gösterdi.
Kadınlar da kendi özgürlükleriyle,özgürlükleri için mücadele ettiler. Yasal olarak istedikleri şeyi yapmakta özgürlerdi ancak bunu yaparken göze batmamaları gerekmekteydi çünkü her ne olursa olsun onlar gösterişten uzak ve uysal olmalılardı.Bu kadına biçilen temel roldü. Buna en çok, ilk özgür kadınlardan biri olarak görülen Luvia ile evli olan İmparator Augustus’un evliliğinde rastlıyoruz. Luvia mükemmel eş olarak görünüyordu ancak, Roma İmparatorluğu’nda birçok konuda merkezi bir rol oynamıştı.
Radboud Universiteit, 19 Mayıs 2016
Comments
Post a Comment